โรครองช้ำหรือเอ็นฝ่าเท้าอักเสบ ( Plantar Fasciitis)

เป็นภาวะที่มีการอักเสบของพังผืดใต้ฝ่าเท้า พบได้บ่อย โดยเฉพาะผู้หญิง หรือผู้ที่มีน้ำหนักมาก จากการใช้งานเท้ามากหรือต้องรับน้ำหนักตัวที่มากเกินไป

.
คือโรคที่มีอาการปวดและกดเจ็บบริเวณส้นเท้า ในระยะแรกอาจเกิดอาการภายหลังการออกกำลังกาย เดิน หรือยืนนานๆ แต่ถ้าอาการมากขึ้น ก็อาจจะรู้สึกปวดส้นเท้าอยู่ตลอดเวลา เดินเฉยๆก็ปวดแล้ว แบบนั้น
.
นักวิ่งยกมือขึ้น

.
การรักษาแบบดั้งเดิมทางการแพทย์ เริ่มจากการให้กินยาแก้ปวดแก้อักเสบ อาจให้ยาทาร่วมด้วย ตามมาด้วยการกายภาพบำบัดทั้งแบบให้นักกายภาพบำบัดใช้เครื่องมือ เช่น เครื่องอัลตร้าซาวน์ เครื่องช็อคเวฟ บางคนก็ต้องฉีดซ้ำๆ กันเป็นระยะ แล้วก็ไม่หายขาด
.
เราจึงควรจะหันมาให้ความสนใจกับ สาเหตุของการปวดก่อนว่า ปกติเส้นเอ็นจะได้รับเลือดมาเลี้ยงผ่านทางเส้นเลือดที่ทอดตัวขนานอยู่ในเส้นเอ็นซึ่งมาจากกล้ามเนื้อ ถ้ากล้ามเนื้อและเส้นเอ็นตึงมาก เส้นเอ็นจะได้รับเลือดไปเลี้ยงน้อยลง จึงเกิดการตายของเนื้อเยื่อเส้นเอ็นบางส่วน และเนื้อเยื่อที่ตายเหล่านี้จะเป็นตัวกระตุ้นกระบวนการอักเสบ
.
เมื่ออักเสบแล้ว เราก็ปวด
.
ทีนี้ถ้าเราหันมาดูจุดของหลักการ กดจุดนวดโดยใช้จุด Trigger Points เป็นหลักเพื่อหาว่า กล้ามเนื้อไหนตึงจะเกิดอาการปวดบริเวณไหนตามมา เราควรนวดบำบัด จุดไหนดี
.
สังเกตตามรูปจะเห็นว่า อาการปวดส้นเท้าแบบรองช้ำนั้น มาจากกล้ามเนื้อ 3 มัด คือ
.
1. กล้ามเนื้อ Soleus บริเวณน่อง ก็จะเห็นว่า แนวการปวดลงไปที่บริเวณส้นเท้าได้อย่างชัดเจน
ดูตามรูปนะคะ ว่าจุดที่ตึงอยู่บริเวณไหน และส่งผลลงไปที้ส้นเท้าแนวไหน เราใช้ท่ายืดน่องช่วยได้นะคะ
.
2.กล้ามเนื้อ Quadratus plantae เป็นกล้ามเนื้อใต้เท้า มีรูปร่างสี่หลี่ยมเกาะต้นจากด้านล่างของกระดูกcalcaneus ตรงส้นเท้าไปเกาะปลายที่ เอ็นที่เรียกว่า lateral side of flexor dogitorum longus (FDL) tendon ซึ่งทำหน้าที่ช่วย FDL ขยับนิ้วเท้าขึ้นลง แนวการปวดก็ไปที่บริเวณส้นเท้าเช่นเดียวกัน
.
ท่านี้เหมาะกับการใช้ลูกเทนนิสในการนวด (ส่วนตัวชอบใช้ สากของครก เพราะว่า จะรีด ปลายเท้าออกจากส้นเท้าได้ดีมาก น้ำหนักก็ได้ด้วยค่ะ)
.
ในการนวด ยืนเกาะราวแล้ว วางเท้าข้างที่เจ็บไปบนลูกเทนนิส (หรือ สาก – อย่าหัวเราะนะ มันใช้ได้จริงและใกล้เคียงกับอุปกรณ์นวด trigger point ที่นี่มาก ทรงเดียวกันเลย) แล้วคลึงตาม trigger point ที่เห็นอยู่ตามรูป จากปลายเท้ามาส้นเท้า คล้ายๆกับเป็นการยืดปลายเท้า กับ ส้นเท้าออกจากกัน นวดตรงบริเวณกลางเท้านะคะ ตรงใต้ arch ไม่ต้องลากเลยมาบนตัวส้นเท้าจริงๆนะคะ เอาเฉพาะตรงที่เว้าใต้เท้านั่นแหละค่ะ เข้าใจไม๊เนี่ย
.
3.กล้ามเนื้อ Peroneus longus tendons เป็นเอ็นซึ่งมีจุดกำเนิดที่ บริเวณกระดูกน่องตอนบน แนวๆเข่านั่นแหละค่ะ และก็ลากยาวมาตอนข้างของน่องจนลงมาถึงใต้ส้นเท้า แนวการปวดจะอยู่ที่ข้อเท้าและบางส่วนลงไปที่ส้นเท้า ต้องดูรูปเอานะคะ จะได้รู้คร่าวๆว่า จุดกำเนิดการตึง หรือ trigger point จะอยู่บริเวณด้านนอกของน่อง ดังนั้นเราจะต้องเริ่ม นวดกดจุดในบริเวณนั้น
.การอักเสบเรื้อรังมาจากไหน การรักษาก็จะมุ่งเน้นไปสู่เป้าหมายที่ถูกต้อง คือ การยืดคลายกล้ามเนื้อทั้งสามมัดนี้ ไม่ใช่โฟกัสไปที่ส้นเท้าอย่างเดียวนะคะ.พอเราเห็นจุดที่ตึงแล้ว วิธีการที่ใช้ยืด จากประสพการณ์ที่ดีที่สุด คือ ใช้โฟมโรลในบริเวณที่ปวดนะคะ ใช้น้ำหนักตัวกดลงไปแรงๆ และก็คลึงไป หรือจะใช้ ลูกเทนนิสก็ได้ ถ้าคลำแล้วรู้จุดแน่นอนที่จะคลึง แล้วตามด้วย ใช้ resistance band ยืดเท้า ตามรูปนะคะ จริงๆแล้วมีท่าโยคะสำหรับนักวิ่งที่ดีมากเลย เดี๋ยวจะพยายามหารูปมาให้นะคะ.แต่เป้าหมายของวันนี้ คือ ให้เข้าใจและคลำให้ถูกที่ก่อนนะ ว่าต้นเหตุมันมาจากอะไร ตรงไหนนะคะ
.
พอรู้ที่แล้ว ก็เปิด ยูทูปดูวิธีการใช้ โฟมโรลที่น่าจะโดน trigger points ทั้ง 3 ที่ของเรา แล้วทำตาม ส่วนการยืดเท้าโดยใช้ resistance band นั้นดูตามรูปนะคะ การยืดน่องก็เหมือนกัน ยืดให้สุดนะคะ